مشاوره دارویی مسئولیت فراموش شده یا درآمد پنهان؟
به گزارش آزمایشگاه رادین، داروخانه ها بابت داروهای بدون نسخه، هزینه ای در چارچوب حق خدمات دارویی دریافت می کنند که برای بعضی از مردم جای سوال است.
خبرگزاری مهر - گروه سلامت: در نگاه اول، پرداخت حق مشاوره برای دریافت دارو شاید منطقی به نظر برسد؛ بهرحال، اطلاعات تخصصی پرارزش است. اما وقتی پشت پیشخوان برخی داروخانه ها می ایستی و به جای پاسخ علمی، با یک «بگیر و برو» مواجه می شوی، تازه می فهمی مشاوره ای که پولش را داده ای، فقط یک آیتم بی معنا روی رسید خریدت بوده! حق مشاوره ای که نه سوالی از تو می پرسد، نه توضیحی در رابطه با دارو می دهد، نه اخطار در رابطه با تداخل ها و عوارض احتمالی. تنها چیزی که باقی می ماند، حس فریب خوردگی است و البته دارویی که شاید درست ترین انتخاب برای بدنت نباشد. درحالی که قانون به داروسازان این اختیار را داده تا در برابر عرضه مشاوره تخصصی، مبلغی مشخص تحت عنوان «حق مشاوره» دریافت نمایند، در عمل این بند قانونی به ابزاری برای درآمدزایی بی زحمت تبدیل گشته است. با این وجود این حق مشاوره در کتاب ارزش های نسبی خدمات سلامت، برای خدمات مشاوره داروخانه ها دستورالعمل هایی تعریف کرده است. دریافت حق خدمات دارویی برای داروهای با نسخه و بدون نسخه، یک دستورالعمل مدون است که فقط شامل کشور ما نمی شود و در دیگر کشورها هم چنین دریافت هایی وجود دارد. مبلغی که داروخانه ها در کشور ما بابت داروهای OTC یا همان بدون نسخه دریافت می کنند، ۳، ۶۰۰ تومان است که با عنایت به مسئولیت هایی که داروخانه در برابر عرضه دارو به بیمار دارد، عدد قابل ملاحظه ای نیست. زیرا، آن طور که داروخانه ها عنوان می کنند؛ اگر همین داروهای بدون نسخه در نسخه پزشک باشد، خیلی بیشتر به نفع آنها است، چونکه مبلغی که بابت داروهای با نسخه دریافت می کنند، چند برابر مبلغی است که بابت داروهای بدون نسخه می گیرند.
دریافت حق مشاوره بدون مشاوره! این در شرایطی است که داروخانه بعنوان یک مؤسسه پزشکی، مسئولیت هایی بر عهده دارد که وظیفه آنها را در برابر سلامت مردم و بیماران، دوچندان سنگین می سازد و این گونه نیست که داروخانه را به چشم یک سوپرمارکت ببینیم. اما تجربه و اظهارات بیماران نشان داده است برخی داروخانه ها بدون عرضه مشاوره خاصی هزینه را دریافت می کنند و پرسش مهم این جاست که آیا دریافت پول برای کاری که انجام نشده، اخلاقی ست؟ آیا این مدل درآمدزایی در سیستم سلامت، مشروعیت دارد؟ و مهم تر از همه، نهادهای ناظر چه نظارتی بر اجرای درست این قانون دارند؟ پاسخ شفاف به این پرسش ها، نه تنها حق شهروندان، بلکه وظیفه دستگاههای ناظر بر نظام دارویی کشور است. اگر قرار باشد اعتماد عمومی قربانی بی عملی شود، آن وقت حتی دارو هم نمی تواند زخم بی اعتمادی را درمان کند. کافی ست نگاهی به تجربه رجوع کنندگان داشته باشیم. مریم رجوع کننده به یکی از داروخانه های مرکزی تهران می گوید «رفتم یه شربت سرفه بدون نسخه بگیرم. روی فاکتور، حق مشاوره زده بودن. گفتم: «مشاوره چی؟ من فقط اسم دارو رو گفتم و گرفتم. گفتن این قانونیه. یعنی حتی یک جمله هم در مورد نحوه مصرف، دوز مناسب یا مدت استفاده نگفتن. فقط پولشو گرفتن.» کامران، یکی دیگر از رجوع کنندگان به یکی دیگر از داروخانه های تهران توضیح می دهد «میشه بعضی داروها رو با کمی توضیح اشتباه نخرید، ولی توی بعضی داروخانه ها حتی وقت نمی ذارن بپرسی. انگار عجله دارن فقط پول رو بگیرن و بفرستن مشتری بعدی. یه بار در رابطه با مصرف هم زمان دو قرص پرسیدم، داروساز اظهار داشت: "تو برو دکتر، من وقت توضیح ندارم." ولی تهش باز حق مشاوره گرفت.» مبحث وقتی نگران کننده تر می شود که بدانیم در خیلی از شهر های کوچک تر و مناطق کم برخوردار، داروخانه ها تنها مرجع دارویی مردم هستند. در نبود پزشک یا مراکز درمانی در دسترس، انتظار اینست که داروسازها با مسئولیت پذیری، نقش مشاوره ای خویش را جدی بگیرند نه این که با یک سیستم اتوماتیک فاکتور، به اعتماد مردم پشت کنند.
مشاوره ها سبب نجات جان بیمار از خطر مرگ می شود شهاب الدین جنیدی جعفری عضو هیأت مدیره انجمن داروسازان ایران، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: مسئولیتی که داروخانه های ما در برابر داروهای بدون نسخه یا همان OTC دارند، در کشورهای دیگر وجود ندارد و این قبیل داروها بدون هیچ مشاوره ای در دسترس قرار دارد. وی در توضیح بیشتر اضافه کرد: در بعضی کشورها، داروهای بدون نسخه در قفسه داروخانه ها قرار دارد و افراد با پرداخت هزینه دارو، بدون این که بخواهند از مسئول فنی داروخانه مشاوره بگیرند، داروهای بدون نسخه را خریداری می کنند. جنیدی جعفری افزود: در کشور ما، مسئول فنی داروخانه بابت همین داروهای OTC هم به بیمار مشاوره می دهد و بعضاً همین مشاوره ها سبب نجات جان بیمار از خطر مرگ می شود. وی با مثالی توضیح داد: مثلا یکبار یک نفر وارد داروخانه شد و از بنده درخواست شربت آلومینیوم ام جی کرد که اغلب ما آنرا بعنوان شربت معده می شناسیم. من وقتی حال او را دیدم، متوجه علائمی مثل مشکل قلبی شدم، به همین خاطر از او سوال کردم که قبلاً هم این شربت را مصرف کرده است یا خیر که او پاسخ داد، خیر و برای ترش کردن معده ام قصد تهیه این شربت را دارم. جنیدی جعفری اضافه کرد: به او سفارش کردم حتما یک اندازه گیری فشارخون و نوار قلب بگیرد و او پس از یک ماه باردیگر پیش بنده آمد و از این که به او مشاوره داده ام، تشکر کرد. چون یکی از رگ های قلبش گرفته بود و همان اندازه گیری فشارخون و نوار قلب، او را نجات داده بود.
اهمیت کار مسئول فنی در داروخانه عضو هیأت مدیره انجمن داروسازان ایران، ضمن اشاره به اهمیت کار مسئول فنی در داروخانه که میبایست برای داروهای با نسخه و بدون نسخه به بیمار مشاوره بدهد، اظهار داشت: نزدیک به ۲۰۰ قلم داروی بدون نسخه داریم که داروخانه ها مجاز به عرضه آنها به مردم هستند. وی ادامه داد: داروهای بدون نسخه با هدف دسترسی بهتر و پیشگیری از خوددرمانی، عرضه می شوند. زیرا، بعضی بیماران هستند که با بیماری های مزمن زندگی می کنند و نمی توانند داروی خویش را قطع کنند و در نتیجه، ضرورتی ندارد که مدام نزد پزشک بروند و نسخه بگیرند. به گزارش آزمایشگاه رادین به نقل از مهر، به نظر می آید داروخانه ها همواره بعنوان خط مقدم دسترسی مردم به دارو، از جایگاه ویژه ای در نظام سلامت کشور برخوردار می باشند و میبایست در جهت بهبود و ارتقاء این جایگاه، مورد حمایت بیشتری قرار بگیرند. در شرایط کنونی که هزینه ها مدام رو به افزایش است، داروخانه نمی تواند خودسرانه برای دارو قیمت تعیین کند و لاجرم، از راه دریافت حق خدماتی که به بیماران عرضه می دهند، هزینه های خویش را تأمین می کنند اما در نظام سلامت، اعتماد، مهم ترین سرمایه ای ست که میان مردم و عرضه دهندگان خدمات درمانی برقرار می شود. داروخانه ها بعنوان یکی از در دسترس ترین نهادهای درمانی، باید پایبند به اصول اخلاقی، حرفه ای و قانونی باشند. دریافت هزینه ای تحت عنوان مشاوره، بدون عرضه واقعی آن، نه تنها بی احترامی به حقوق شهروندان است، بلکه باعث خدشه دار شدن شأن حرفه داروسازی هم خواهد شد. وقت آن رسیده است که مسؤلان ذی ربط، بازبینی جدی در روند اجرای این بند قانونی داشته باشند و سازوکاری شفاف، قابل سنجش و پاسخ گو برای عرضه واقعی خدمات مشاوره ای تعریف کنند. چون که در حوزه سلامت، هیچ هزینه ای نباید بدون خدمت، و هیچ خدمتی نباید بدون کیفیت باشد.
منبع: آزمایشگاه رادین
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب